Obecnie roboty dzieli się na szereg grup w zależności od ich przeznaczenia, przynależności do poszczególnych generacji, a także pod względem różnorodnych parametrów charakteryzujących sposób i techniczne możliwości ich działania.
Przynależność do generacji robotów:
Badacze analizowali rozwój robotyki oznaczając postęp w tej dziedzinie numerem generacji robota. Tak samo postępowano wcześniej z komputerami, procedura wydała się, więc czymś oczywistym również w przypadku robotów. Jednym z pierwszych inżynierów, który przeprowadził formalną analizę zjawiska, był Japończyk, inżynier Eiji Nakano.
- I generacja – roboty odtwarzające, które realizują zadane programy ruchowe, są zdolne do samodzielnego wykonywania i powtarzania prostych czynności
- II generacja – roboty wyposażone w system sensoryczny, czyli posiadające „zmysły”, dzięki czemu reagują na dotyk, sygnały dźwiękowe, mają zdolność rozróżniania kolorów i kształtów
- III generacja – roboty wyposażone w system wizyjny, który umożliwia im obserwację zmian środowiska, a słuch komunikację głosową. Roboty tej generacji posiadają także techniczny układ „sztucznej inteligencji”
- IV generacja – roboty o sterowaniu adaptacyjnym
- V generacja – roboty inteligentne
Przeznaczenie:
- do badań naukowych - specyficzna klasa robotów, projektowanych i konstruowanych przez jednostki badawcze w celu wprowadzenia dodatkowych rozwiązań, polepszających strukturę manipulatora, układu sterowania i napędów
- do celów szkoleniowych - tę klasę robotów cechuje innowacyjność rozwiązań. Przeznaczeniem robotów do celów szkoleniowych jest zapoznanie przyszłych techników i inżynierów z konkretnymi robotami, które mają zostać wdrożone w fabrykach produkcyjnych
- do celów przemysłowych - klasa robotów do celów przemysłowych jest najobszerniejsza i skupia wszystkie roboty wykorzystywane w fabrykach do transportu, produkcji i kontroli jakości
- do celów badawczych - specjalistyczne roboty, które cechuje bardzo wysoki stopień robotyzacji. Takie struktury mogą być wykorzystywane w środowisku, które jest nieprzyjazne człowiekowi, np. pod wodą lub w przestrzeni kosmicznej
- do celów militarnych - najczęstszym zastosowaniem w tej dziedzinie jest rozbrajanie bomb
- do celów medycznych – roboty wspomagające procedury medyczne. Grupę tę stanowią w większości telemanipulatory, które wykorzystują działanie lekarza po jednej stronie i efektora po drugiej stronie. Zadaniem lekarza jest sterowanie ruchami robota oraz decydowanie o czynnościach do wykonania. Efektor z kolei ma za zadanie wykonywanie poleceń
- nanoroboty - urządzenia, które pozwalają na precyzyjną interakcję z obiektami w nanoskali. Taką definicję można przypisać zarówno małym robotom poruszającym się z nanometrową precyzją, jak i dużym urządzeniom, np. mikroskopowi sił atomowych.
- do celów rozrywkowych
- do opieki
Obszar zastosowań:
- roboty spawalnicze, malarskie, montażowe
- roboty do przenoszenia materiałów i załadunku
- roboty do utylizacji i zabezpieczania odpadów itd.
Rodzaj zasilania:
- elektryczne – najczęściej spotykane
- pneumatyczne – przy wykorzystaniu sprężonego powietrza lub innego gazu
- hydrauliczne – stosowane w przypadku pracy z dużym obciążeniem
Mobilność:
- stacjonarne – na stałe przymocowane do podłoża
- mobilne
Rodzaj zastosowanych przegubów:
- rotacyjne - obrotowe,
- translacyjne - przesuwane
- mieszane
Sztywność przegubów i ramion:
Poziom inteligencji (JRA):
- urządzenia sterowane ręcznie
- roboty o stałej/zmiennej sekwencji ruchów
- roboty odtwarzające
- roboty sterowane numerycznie
- roboty inteligentne
Poziom języka programowania:
- systemy uczone przez prowadzenie
- systemy programowane na poziomie robota
- systemy programowane na poziomie zadania
Własności geometryczne:
- Konfiguracja kartezjańska (PPP): zmienne przegubowe są współrzędnymi kartezjańskimi końcówki roboczej względem podstawy. Zastosowanie: montaż na blacie stołu, transport materiałów
- Konfiguracja cylindryczna (OPP): 1. przegub jest obrotowy i wykonuje obrót względem podstawy
- Konfiguracja antropomorficzna (OOO): manipulatory składające się z trzech przegubów obrotowych
- Konfiguracja sferyczna (OOP): powstaje w wyniku zastąpienia przegubu obrotowego przegubem pryzmatycznym
- Konfiguracja SCARA (OOP): różni się od sferycznej wyglądem i obszarem zastosowań (montaż, sortowanie elementów)
- Manipulatory równoległe o zamkniętym łańcuchu kinematycznym: idea odpowiednio zaprojektowanych trzech ramion i platformy
Budowa jednostki kinematycznej:
- jednostki monolityczne: stała, niezmienna konstrukcja mechanizmu
- jednostki modułowe: złożone zgodnie z potrzebami z gotowych zespołów
- jednostki pseudomodułowe: o stałej strukturze kinematycznej, z możliwością wymiany niektórych zespołów ruchu
Posiadanie nadmiarowości ruchowej:
- nieredundantne – bez nadmiarowości ruchowej
- redundantne – zastosowanie duplikacji ruchów w celu podniesienia poziomu bezpieczeństwa
Ilość stopni swobody (pierwsze trzy nie są stosowane w produkcji przemysłowej):
- I klasa – 11 stopni swobody
- II klasa – 10 stopni swobody
- III klasa – 9 stopni swobody
- IV klasa – 8 stopni swobody – wykorzystanie par postępowo obrotowych
- V klasa – 7 stopni swobody – wykorzystanie par obrotowych i postępowych
Oprócz wymienionych powyżej klas robotów, istnieje również klasyfikacja ogólna. Wyróżnia się następujące klasy robotów przemysłowych:
- Robot sekwencyjny, który ma sekwencyjny układ sterowania
- Robot realizujący zadaną trajektorię - realizuje ustaloną procedurę ruchów sterowanych wg. instrukcji, które specyfikują daną pozycję (zwykle uzyskiwaną przez interpolację) oraz żądaną prędkość
w danym położeniu
- Robot adaptacyjny – z sensorycznym, adaptacyjnym lub uczącym się układem sterowania
- Teleoperator – robot ze zdalnym sterowaniem realizowanym przez operatora lub komputer.
- Robot inteligentny – nie programuje się mu faz wykonania zadania tylko zadaje się określoną czynność.