Najczęściej robot ma postać mechanicznego ramienia o pewnej liczbie stopni swobody. Takie roboty wielkości człowieka są w stanie manipulować z ogromną szybkością i precyzją przedmiotami o wadze do kilkuset kilogramów.

Robot przemysłowy jest układem technicznym złożonym z uniwersalnej maszyny i programowanego układu sterowania. W zależności od docelowego zastosowania, wykonywanych operacji produkcyjnych, gabarytów, obciążenia, mobilności opracowywana jest odpowiednia konstrukcja maszyny uniwersalnej.

Konstrukcja robota w zakresie mechaniki może być rozwijana w kierunkach kształtów, rozmiarów, siły, ilości i precyzji manipulatora. Natomiast w zakresie automatyki rozwój obejmuje ilość operacji i kroków programu, rozbudowę układów i programów rozpoznawania otoczenia i warunków działania manipulatora. Układ mechaniczny robota jest złożony z ramienia manipulatora, narzędzi wykonawczych oraz urządzeń napędowych. Podstawową cechą, wyróżniającą roboty jako odrębną kategorię maszyn, jest konstrukcja ramienia i manipulatora, która pozwala przemieszczać narzędzia wykonawcze do dowolnych punktów przestrzeni roboczej oraz ustawiać je w określony sposób względem przedmiotów produkcji.

Ramię robota jest złożone z par kinematycznych obrotowych i postępowych przymocowanych do podstawy, względem której jest wyznaczana przestrzeń robocza oraz jest zakończone manipulatorem. Konstrukcja ramienia zapewnia przemieszczanie manipulatora po dowolnych trajektoriach w przestrzeni roboczej. Końcowy element pary kinematycznej ramienia jest wyposażony w manipulator ustawiany dowolnie względem przedmiotów i wykonujący operacje chwytania i operowania narzędziami i przedmiotami.

Główne cechy maszyn:

• zwiększają precyzję i produktywność
• zwiększają elastyczność
• redukują koszty wytwarzania
• posiadają pewną autonomię
• pozwalają na uwolnienie człowieka od wykonywania prac uważanych za monotonne, powtarzalne, niebezpieczne
• posiadają zdolności sprawcze
• mogą pełnić funkcje reprezentatywne

Roboty są zwykle programowane do wykonywania wciąż tych samych, powtarzających się czynności, które mogą podejmować bezbłędnie przez całą dobę.

Zrobotyzowane przedsiębiorstwa zyskują na wielu polach. Począwszy od lepszego wykorzystania zasobów, co bezpośrednio wynika z tego, że roboty zwiększają wydajność kosztownych linii produkcyjnych dzięki zachowaniu ściśle zdefiniowanych i szybkich ruchów, poprzez lepszą jakość produktów przy jednoczesnym obniżeniu liczby odpadów, co jest wynikiem powtarzalności, przewidywalności i lepszej kontroli nad spójnością procesu, aż po zwiększenie ergonomii i bezpieczeństwa pracowników przy jednoczesnym obniżeniu kosztów pracy. Ostatni aspekt jest ściśle związany z tym, że roboty minimalizują wypadki spowodowane powtarzaniem tych samych czynności oraz kontaktem ludzi z niebezpiecznymi maszynami. Roboty usprawniają realizację trudnych zadań. Na koniec warto podkreślić, że przedsiębiorstwa, które wykorzystują roboty w czasie cyklu produkcyjnego, notują znacznie mniej przestojów maszyn, a to przekłada się na płynność produkcji i wysoką wydajność całego procesu.